The Beatles zongen het al…

‘Please, please me’, zongen de Beatles, ‘like I please you.’ Veel stellen die ik zie, denken dat het zo werkt. Als ik nu maar lief voor jou ben, dan ben jij lief voor mij. Als ik rekening met jou houd, als ik aan jouw verwachtingen voldoe, dan zal je mij liefhebben en niet verlaten. Soms wordt er wederzijds zo overgedacht, wat een hele tijd goed kan werken en heel harmonieus voelt. Soms sluit het perfect aan, wil de één dat alles gaat zo als hij of zij dat wil en wil de ander de één gelukkig maken. Maar na verloop van tijd lijkt het de één niet meer zo op te vallen dat de ander zo zijn best doet. Of heeft hij of zij zelfs het gevoel dat de ander helemaal niet meer zijn best doet om haar of hem gelukkig te maken. Zoals een vrouw in mijn spreekkamer diep ongelukkig uitsprak dat ‘hij met oud en nieuw nog wel had gezegd dat het zijn wens was om haar gelukkig te maken.’ Of met andere woorden de bekende spreekwoorden, ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet, of ‘wie goed doet, goed ontmoet’, lijken in intieme relaties toch wel wat ingewikkelder te liggen.

Ik groeide op in een protestants christelijk milieu, waar het gebod van Jezus centraal stond: “Heb uw naaste lief als u zelf (en God boven alles).” Veel mensen in die kerk, mijn moeder incluis, vatten dat op als een opdracht om je vooral veel met naastenliefde bezig te houden. De behoefte van de ander leek belangrijker dan die van jezelf. Hoewel dat er natuurlijk niet staat. Onlangs las ik gedichten van Rumi, de 13^e-eeuwse Soefi dichter, die voornamelijk over de liefde (voor God) dicht. Hij gaat er vanuit dat de horizontale liefde, de liefde voor je geliefde, naaste, kinderen, de poort is naar de verticale liefde, de liefde voor God. In een uitleg daarover staat: “De belangrijkste trede van die ladder is fana, jezelf wegcijferen voor de ander.” Al heel lang lijkt het dus te gaan over je eigen behoefte offeren voor de behoefte van de ander.

Behoefte vervullen

Zo denken dus veel stellen liefde te verkrijgen door zich voortdurend te richten op de behoefte van de ander. Dit gebeurt dan vaak wel heel ingewikkeld, er wordt geïnterpreteerd, geraden en ingevuld. En van daaruit wordt er gehandeld, in de hoop, en daar zit de adder onder het gras, dat de ander het oppikt en ook terug zal liefhebben.’Please, please me, like I please you’. Er wordt, vaak heel onbewust, wisselgeld verwacht. En als dat wisselgeld niet komt, als de verwachte beloning niet komt, dan heb je de poppen aan het dansen. Stel je voor: je houdt je je hele leven bezig met naastenliefde en je komt niet in de hemel, geen beloning.

Waar het in het soefisme over gaat is dat de liefde voor de ander belangeloos is en dat je alle gehechtheid aan jezelf hebt losgelaten. Daar ben je niet zomaar. Een belangrijke trede aan fana vooraf, is dat je zelf verantwoordelijkheid neemt voor je eigen behoefte. Je kunt de ander van je behoefte op de hoogte stellen of zelf zorg dragen voor wat je wil, maar je gaat niet op slinkse manieren (word je daarvan bewust) proberen de ander jouw behoefte laten vervullen. Gewoon zeggen wat je wil, gewoon vragen waar je behoefte aan hebt…. zo gewoon is dat niet voor velen, maar het is wel de weg naar heelwording. De weg naar liefde tussen twee hele mensen, naar horizontale liefde én naar verticale liefde.

Please, please yourself! Kun je hulp gebruiken bij jouw eigen behoefte vervullen? Neem dan een kijkje bij mijn pagina over individuele therapie.